OVAL-lid Stichting Jobstap houdt zich bezig met re-integratie en (job)coaching van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De organisatie maakt onderdeel uit van de Jobstap Groep; hiertoe behoren ook Effectyf, Educatyf, WerkRaat en Veerkrcht. Gezamenlijk streven zij ernaar om iedereen die meer tijd en aandacht kan gebruiken op de weg naar een gelukkig (werk)leven, de beste begeleiding te bieden. Jobstap is gespecialiseerd in het begeleiden van kandidaten met een licht verstandelijke beperking, autisme spectrum stoornis, niet-aangeboren hersenletsel, een auditieve uitdaging en psychische kwetsbaarheid.  

Jobstap is 25 jaar geleden geboren uit een fusie van zorginstellingen. De focus lag toen bij mensen met een licht verstandelijke beperking, autisme spectrum  stoornis en niet-aangeboren hersenletsel. Inmiddels begeleidt de organisatie jaarlijks een brede groep van zo’n 2300 kandidaten op de route naar werk of een andere zinvolle daginvulling. In totaal werken zijn er 140 personen voor Jobstap Groep: 75 coaches bij Jobstap, 40 coaches bij Effectyf en de overige werknemers zorgen dat het werk op een goede en fijne manier uitgevoerd kan worden. Met dit grote aantal coaches wordt er een landelijke dekking gerealiseerd en daarnaast werkt Jobstap succesvol samen met grote landelijke organisaties en MKB-bedrijven. Wouter van der Haar, directeur-bestuurder bij de Jobstap Groep, deelt zijn kijk op diversiteit en inclusie en hoe dit bijdraagt aan een succesvolle onderneming. 

Een winnend elftal 

Als hem gevraagd wordt wat diversiteit en inclusie voor hem en Jobstap betekent, vertelt Wouter: “In de kern draait diversiteit en inclusie simpel gezegd om mensen. Elkaar benaderen vanuit oprechte belangstelling, vrij van stigma’s en vooroordelen. Bij Jobstap zit inclusiviteit in het DNA gebakken; het is de optelsom van onze missie, visie en collega’s met hart voor de zaak. Ik vind het belangrijk dat we hier op alle fronten bewust over blijven nadenken. Zo kijken we in de werving & selectie vooral of nieuwe collega’s matchen met onze kernwaarden: sprankelend, betrokken, ondernemend, kwaliteit gedreven en betrouwbaar. Is dit het geval? Dan kijken we dwars door leeftijd, etnische achtergrond of een eventuele arbeidsuitdaging heen. Vervolgens vind ik het van belang om werknemers echt te zien en ruimte te bieden om een eigen geluid te laten horen. Doe je dit goed met elkaar, dan heb je een onoverwinnelijk team!” Wouter illustreert dit met een metafoor: “In een voetbalteam heb je verschillende spelers nodig; met elf keepers of spitsen ga je de wedstrijd niet winnen.” 

“Iedere organisatie is als een lichaam, waarbij ieder onderdeel even belangrijk is.” 

Een vijver vol talent 

Ondanks de bekende bedrijfsvoordelen van diversiteit en inclusie, zijn werkgevers soms huiverig om iemand in dienst te nemen die niet direct voor de hand ligt. Wouter benadrukt: “Als je anders naar verschillen leert kijken, ontdek je een enorme vijver vol talent.” Daarnaast kunnen we het ons volgens Wouter ook niet veroorloven om mensen aan de zijlijn te laten staan, maar toch gebeurt het.  

Wat maakt inclusief ondernemen dan zo lastig? Wouter licht toe: “Werkgevers zijn vaak zoekende bij het zetten van de eerste stappen richting een diversiteit- en inclusiebeleid en vragen zich af waar geld voor begeleiding vandaan moet komen. Gelukkig is er op financieel vlak veel mogelijk! Daarnaast staan wij, maar ook andere experts bij UWV, gemeenten en OVAL, klaar om samen de eerste stappen te zetten. Blijven denken in kansen, dat is de kunst! Vanuit die gedachte ontstaan er mooie ontwikkelingen: zo begeleidden we in 2023 samen met regionaal mobiliteitsteam Rijnmond dertien dove en slechthorende Oekraïense kandidaten naar betaald werk.”  

De intentie weegt zwaarder dan de woorden 

Als je kijkt naar het maatschappelijke gesprek over diversiteit en inclusie, ligt het onderwerp gevoelig. Dit maakt het thema, wat Wouter betreft, al snel te zwaar. Hij zegt hierover het volgende: “Ik vind dat er in gesprekken over diversiteit en inclusie, best krampachtig wordt omgegaan met de definitie en taal. Als we het hebben over inclusie, dan ging het in de jaren negentig al snel over een verstandelijke handicap, waar we nu spreken van een verstandelijke beperking of moeten we eigenlijk verstandelijke uitdaging zeggen? Iemand met niet-aangeboren hersenletsel ervaart wel degelijk beperkingen in het werk ten aanzien van vóór het letsel; daarmee omgaan is een uitdaging! Ik begrijp natuurlijk waar deze ontwikkeling vandaan komt, maar ik ben ook bang dat het op hete kolen lopen en vingertikken een open dialoog in de weg staan. Het thema krijgt daardoor bijna een elitair randje, terwijl het voor iedereen juist de normaalste zaak van de wereld zou moeten zijn. Je hebt vrij snel door of iemand openstaat voor gelijkwaardig contact; dan wil je diegene toch niet aan de schandpaal nagelen vanwege onhandig taalgebruik?” 

“Laten we mensen die de goede intentie hebben, maar het verkeerde woord gebruiken, niet aan de schandpaal nagelen.” 

We zijn er bijna, maar nog niet helemaal  

Diversiteit en inclusie zijn hot topics op de arbeidsmarkt, maar er valt nog veel winst te behalen. Wouter neemt Jobstap als voorbeeld: “In 2019 ondertekenden we het Charter Diversiteit, waarmee we diversiteit en inclusie beter borgden in onze bedrijfsprocessen en voornemens vastlegden. We hebben (ervaringsdeskundige) coaches in dienst met verschillende achtergronden en specialismen. Ook bieden we werkervaringsplekken voor kandidaten aan. Doordat onze teams zelforganiserend zijn, werkt iedereen vanuit eigen talent. Met een huis vol specialisten, zijn we goed in staat om andere organisaties te ondersteunen bij het ontwikkelen van een inclusiebeleid en de uitvoering in de praktijk. Vanuit ons opleidingslabel Jobstap Educatyf bieden we trainingen aan op het gebied van neurodiversiteit, psychische kwetsbaarheid en werkbegeleiding. Deze trainingen laten zien welke meerwaarde een divers en inclusief beleid heeft.  

Hoewel wij dus echt ons best doen om zo inclusief mogelijk te ondernemen, met aandacht voor diversiteit, stellen we onszelf continu de vraag: hoe zorgen we ervoor dat we een nog betere afspiegeling zijn van de maatschappij? 

Samen toewerken naar de nieuwe norm  

Om goed inclusief te kunnen ondernemen, moet je bestaande patronen en gewoonten durven loslaten. Je hebt LEF nodig - dat is meteen de eerste tip aan andere ondernemers die zich bezighouden met dit thema. Welke tips deelt Wouter verder?  

1. Zet de eerste stappen in de praktijk, terwijl je nog bezig bent met het beleid! 
2. Creëer draagvlak en ambassadeurs intern en vier succesjes met elkaar.  
3. Durf je vacatures breed uit te zetten – neem eens iemand aan die in uren opbouwt. 
4. Stel coaching beschikbaar (vaak vergoed door UWV of gemeenten) voor verdere groei. 
5. Bezoek netwerkbijeenkomsten zoals die van ‘De Normaalste Zaak’ en deel inspiratie. 

“Of het nou gaat over diversiteit, inclusie, Wet banenafspraak of neurodiversiteit: het gaat om de mens achter het hokje.” 

Door kennis en expertise te bundelen bij OVAL, hopen Jobstap en andere OVAL-leden, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de kansen te geven die zij verdienen.