Werknemers kunnen ziek worden of arbeidsongeschikt raken als gevolg van hun werk. De Arboregeling spreekt van een beroepsziekte als een ziekte of aandoening het gevolg is van ‘een belasting die in overwegende mate in arbeid of arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden’. In Nederland wordt jaarlijks een groot aantal werknemers ziek of raakt arbeidsongeschikt door hun werk. De raming is dat er jaarlijks zo’n 20.000 nieuwe gevallen van zo’n beroepsziekte zijn.

Klassieke voorbeelden zijn asbestose bij werknemers uit de vroegere asbestindustrie, vormen van kanker in de chemische industrie en de ‘schildersziekte’ door het werken met vluchtige organische stoffen. Ook gaat het om besmettelijke ziektes zoals Hepatitis of HIV bij medewerkers in de gezondheidszorg na een prik- of snijongeluk. Psychische aandoeningen, lawaaischade aan het gehoor en aandoeningen van spieren en gewrichten worden relatief het meest gemeld.

Vaak komt dit door (onnodig) onveilige of ongezonde arbeidsomstandigheden. Was de onveilige of ongezonde werkbelasting er niet geweest, dan was de blessure of beroepsziekte er niet geweest. Door preventie kunnen de meeste beroepsziekten worden voorkomen.

De lijst met beroepsziekten kan door zowel werkgever als preventiemedewerker geraadpleegd worden om aan preventie te doen.

Schade treft werknemers én werkgevers

Een beroepsziekte tast de gezondheid van werknemers aan. Naast gezondheidsschade, kunnen beroepsziekten ook andere gevolgen hebben, zoals productiviteitsverlies en de noodzaak tot aanpassing van de werkplek of functie. In het ergste geval wordt de werknemer arbeidsongeschikt. Daarnaast kan een beroepsziekte voor werknemers en werkgevers tot financiële schade en in bepaalde gevallen tot forse juridische claims leiden. Het ministerie van SZW is de Campagne Veilig werken met gevaarlijke stoffen gestart. Via de campagnewebsite zijn o.a. een toolbox voor bedrijven en een zelftest voor werknemers, te vinden.

Melden 　

De arbodienst of bedrijfsarts die een beroepsziekte constateert, is wettelijk verplicht deze te melden bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB). Hoe meer artsen beroepsziekten melden, hoe vollediger het overzicht. Ook nieuwe beroepsziekten kunnen hiermee worden opgespoord. Artsen kunnen beroepsziekten en arbeidsgebonden aandoeningen eenvoudig digitaal melden. In het basiscontract is opgenomen dat bedrijfsartsen hier tijd aan moeten kunnen besteden. Het niet melden van een beroepsziekte wordt door de Inspectie SZW gezien als een overtreding van de Arbowet. Er kan dan aan de bedrijfsarts een boete worden opgelegd.

Bekijk ook Standpunt Beroepsziekten