Tijdens het event van de Week van de Werkstress op 13 november 2024 was Sietse Rauwerdink aanwezig om zijn inzichten te delen over de ontwikkeling en impact van de KoersKaart. In een inspirerend gesprek met Annemie Webers en Jeroen van der Made van de Community Mentale Gezondheid vertelt hij over de aanleiding voor het creëren van de eerste KoersKaart tien jaar geleden en de evolutie van dit concept. Rauwerdink gaat dieper in op zijn motivatie, de relevantie van sociale veiligheid voor bedrijven, en de eerste reacties op de nieuwste KoersKaart.
1) Wat was voor jou de aanleiding voor het ontwikkelen van de 1e KoersKaart nu alweer 10 jaar geleden?
Het idee is bij mij ontstaan vanuit een diepe frustratie in het werken met groepen. Aan het einde van de sessies die ik begeleidde, keek men steevast mij weer aan met de vraag: “En nu?” Ik wist toen meteen: “Dit kan niet de bedoeling zijn.” Daarom ben ik deze werkvorm gaan ontwikkelen om mijzelf en elke vorm van begeleiding volledig overbodig te maken. Dat is begin 2014 gelukt, waarmee het interessant werd om op grote schaal in te zetten. Sindsdien zijn zo’n 200 KoersKaarten ontwikkeld en 250.000 mensen in gesprek geweest, zowel rond medewerker- als burgerparticipatie.
Mijn oorspronkelijke vraag is verder geëvolueerd richting: “Kunnen we onszelf organiseren zonder begeleiding of leiding?” En nog verder: “Zouden we dit zelfs op wereldschaal kunnen?” Op beide vragen heb ik het antwoord “Ja!” kunnen formuleren. Technisch kan dit zeer eenvoudig, maar het vraagt wel iets van onszelf. Dit heb ik verder uitgewerkt in het concept “Cocratie”, een samentrekking van cocreatie en democratie. Waarbij KoersKaart een ideale werkvorm is om dit veranderproces op gang te helpen.
2) Dit jaar heb je de KoersKaart “Samen Sociaal Veilig” ontwikkeld. Kun je uitleggen waarom dit thema voor veel bedrijven relevant is en hoe je met de KoersKaart hier concreet mee aan de slag kunt?
Sociale veiligheid hangt sterk samen met deze behoefte aan democratisering en cocreatie. We komen van een vrij traditionele samenleving, waarin de rangen en standen vastlagen en duidelijk leken. Deze hiërarchische manier van werken wordt echter steeds onhandiger. Het werkt niet meer. En eigenlijk heeft het nooit echt gewerkt. Dit zorgt ervoor dat de normen, zoals we gewend waren samen te werken en leven, vervagen. Ik noem dit zelf ‘de groef’.
Dit betekent dat we op zoek moeten naar een nieuw ‘midden’. Waar dit voorheen vóór ons werd bepaald, is het nu aan onszelf om tot nieuwe waarden en normen te komen. Dit kunnen we met elkaar gaan uitvogelen. En dat betekent dat we moeten leren om goede gesprekken met elkaar te voeren. Ons uit te leren spreken over wat er bij ons speelt en leeft. Dán ontstaat er een sociaal veilige werkomgeving. Dat is waar we de KoersKaart “Samen Sociaal Veilig” voor hebben ontwikkeld.
3) Wat zijn de eerste reacties naar aanleiding van de lancering van de KoersKaart? Zijn er al voorbeelden van bedrijven die hiermee willen werken?
De KoersKaart “Samen Sociaal Veilig” is oorspronkelijke ontwikkeld voor het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Daar zijn zo’n 1700 kaarten door teams zélf besteld, wat op zo’n 10.000 spelers neerkomt, die in groepjes van 3 tot 9 in twee uur tijd een goed gesprek aangaan over wat een sociaal veilige of onveilige werkomgeving veroorzaakt, wat er bij hen speelt en welke initiatieven zij kunnen ontplooien om hier werk van te maken. Er zijn dus al heel veel ervaringen opgedaan en het heeft aardig wat losgemaakt.
Daarom is de KoersKaart vrij beschikbaar gemaakt, zodat nog veel meer organisaties dit belangrijke gesprek met elkaar kunnen voeren. Want uit de ervaringen blijkt dat we helemaal niet gewend zijn om het over dit soort thema’s te hebben. Meestal praten we enkel over het werk zelf. De KoersKaart blijkt een laagdrempelige manier te zijn om dit bespreekbaar te maken, zonder dat je gelijk een blik trainers hoeft open te trekken. Bovendien wordt het niet alleen als “zinvol” ervaren, maar ook heel “inspirerend” en “prettig”.
