Arbodiensten krijgen op dit moment steeds meer vragen van werkgevers (bijvoorbeeld in de zorg) over ‘hoe om te gaan met vragen over de vaccinatiegraad binnen een bedrijf’. OVAL is van mening dat arbodiensten hierin een voorlichtende rol hebben richting werkgevers en werknemers. Dit lichten wij hierna nader toe. Deze informatie kunt u gebruiken in communicatie naar klanten.

De overwegingen:

• Het is aannemelijk dat er bij (zorg)personeel sprake kan zijn van niet gevaccineerden. Vaccinatie vindt op vrijwillige basis plaats. Er is geen wettelijke plicht tot vaccinatie.
• Het is op basis van de aard van de werkzaamheden de wettelijke plicht van een werkgever zorg te dragen voor veilige en gezonde werkomstandigheden. Dit is in de zorg voor eigen personeel en voor de binnen de zorginstelling/bedrijf aanwezige personen.
• Met betrekking tot niet gevaccineerden: potentieel is er een risico op besmetting door niet-gevaccineerden en door gevaccineerden.
• Om de risico’s op de werkvloer voor de werknemers zelf en eventuele anderen te kunnen inschatten is een RI&E gericht op besmettingskansen, aan te bevelen

Adviezen aan werkgevers

• Aangeraden wordt te streven naar een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad. Op dit moment is het niet mogelijk om niet gevaccineerden te weigeren op de werkvloer, al is dit momenteel wel onderwerp van politieke discussie.
• Verhoging van de vaccinatiegraad kan alleen op vrijwillige basis. Voorlichting over de risico’s speelt hierin een belangrijke rol. Arbodiensten kunnen ondersteunen bij voorlichtingscampagne gerelateerd aan de bedrijfsspecifieke risico’s. Hierbij kan verwezen worden naar of gebruik worden gemaakt van de informatie op www.prikkenzonderafspraak.nl en de campagne van VNO-NCW Twijfel je over vaccineren? Laat je informeren!
  • De niet gevaccineerde zorgmedewerker loopt niet alleen zelf een verhoogd risico maar vormt ook verhoogd risico voor collega’s en (kwetsbare) patiënten/bewoners.
  • Om de risico’s op de werkvloer voor de werknemers zelf en eventuele anderen te kunnen inschatten is een RI&E gericht op besmettingskansen, aan te bevelen.
• Bij Covid besmetting of bij andere medische klachten kunnen arbodiensten adviseren betreffende inzetbaarheid.
• Individuele medewerkers met vragen, zorgen of bijvoorbeeld een kwetsbare gezondheid kunnen natuurlijk altijd gebruik maken van het arbeidsomstandighedenspreekuur bij de bedrijfsarts. Dan kan een individueel advies gegeven worden aan de werknemer en (met instemming) ook aan de werkgever.

Bij vragen om een risico-inschatting

Het komt voor dat werkgevers vragen om een risico-inschatting als gevolg van de mate van vaccinatiegraad. De bedrijfsarts zou dit op basis van aangeleverde lijsten van de werkgever in kaart moeten brengen

Wij kunnen hier geen gehoor aan geven:

• De voorgestelde werkwijze is op basis van de AVG niet mogelijk. Daarnaast hebben wij geen mogelijkheid om zonder toestemming van medewerkers deze te benaderen. Wij hebben volgens de WBGO geen behandelrelatie met niet zieke werknemers
• Vanuit AVG mogen wij ook geen terugkoppelingen verzorgen.

Zie ook het standpunt van de NVAB over privacy werknemer.

Momenteel wordt er een wettelijk kader gecreëerd om besmetting op de werkvloer te voorkomen. Hierbij wordt gekeken naar 2G en 3 G-beleid. Hangende het wettelijk proces op dit thema zetten arbodiensten zich in voor goede voorlichting en waar nodig individueel advies over inzetbaarheid bij medische klachten.

Bij vragen naar vaccinatiestatus

• Over het vragen naar vaccinatiestatus zeggen de overheid en de AP op dit moment dat de bedrijfsarts dit uitsluitend mag doen indien daar een goede reden voor is, bijvoorbeeld als dat noodzakelijk is om te beoordelen of de werknemer zijn werkzaamheden nog wel kan uitvoeren. Momenteel verkent het kabinet of de mogelijkheden om te vragen naar vaccinatiestatus kunnen worden uitgebreid, met name in de zorgsector.
• In branches met arbeidsgerelateerd verhoogde infectierisico’s zoals de zorg zou je de vaccinatiestatus van de werknemer in het kader van een PMO kunnen uitvragen. Voor het uitvragen van vaccinatiestatus tijdens het PMO zal altijd een gerechtvaardigde grondslag moeten bestaan. Behoudens specifieke branches is de vraag of de vaccinatiestatus relevant is ten behoeve van een preventief onderzoek naar de gezondheid van een individuele werknemer in relatie tot werk. Vaccinatiestatus zegt niet direct iets over de inzetbaarheid van een werknemer. Als deze vraag feitelijk alleen wordt gesteld om (op groepsniveau) informatie over de vaccinatiestatus van het personeel te kunnen delen met de werkgever (op verzoek van de werkgever), zal de AP dit niet als noodzakelijk en proportioneel beschouwen. Zeker als informatie over de vaccinatiestatus niet nodig is om een veilige werkplek te creëren, omdat de werkgever dit op andere manieren kan inrichten zoals door het treffen van maatregelen (geen handen schudden, afstand houden etc.).
• Wij adviseren om te sturen op beheersmaatregelen die gericht zijn op alle medewerkers, onafhankelijk van of zij al dan niet zijn gevaccineerd. Immers, ook gevaccineerden kunnen besmetten en besmet worden.

Aanvullende adviezen 

Wanneer medewerkers naar het werk komen, worden onderstaande adviezen gegeven. 

Wat doe je wel:

• Thuisblijven en je laten testen op het coronavirus wanneer je gezondheidsklachten zoals o.a. verkoudheid, hoesten, koorts hebt. Informeren van je leidinggevende en als je echt ziek bent, je ziek melden volgen het ziekmeldprotocol.
• Thuisblijven als een huisgenoot besmet is met het coronavirus.
• Was uw handen regelmatig, maar zeker voor en na iedere maaltijd.
• Gebruik hand desinfecterend middel op alcoholbasis wanneer zeep en water niet direct beschikbaar zijn.
• Hoest en/of nies in de binnenkant van uw elleboog.
• Gebruik papieren zakdoekjes en gooi deze daarna direct weg.
• Draag een mondkapje in gemeenschappelijke ruimtes.
• Houd minimaal 1,5 meter afstand van elkaar:
  • Ook als je een gesprek voert en tijdens de lunch;
  • Ook in kantoren.
• Als het houden van 1,5 meter afstand vanuit de wijze van uitvoering van activiteiten onmogelijk is, dan wordt het dragen van een gelaatscherm of mondkapje geadviseerd.
• Houd je aan de regels van kantoorbezettingen en vraag altijd eerst toestemming voor je een kantoor betreedt.
• Ventileer kantoor- en vergaderruimtes. Lees hiervoor ook het ventilatieplan.
• Eet bij voorkeur in je eigen kantoor. Bij gebruik van algemene tafels zorg je ervoor dat je deze plek voor én na het eten schoonmaakt met de hiervoor beschikbare middelen.
• Let op elkaar en spreek elkaar aan op onverantwoord gedrag.

Wat doe je niet:

• Naar het werk komen met griepklachten of verkoudheidsklachten (dit i.v.m. risico van besmetting van collega’s).
• Naar het werk komen als een huisgenoot besmet is met het coronavirus.
• Het delen van eten, drinken of andere persoonlijke items.
• Het schudden van handen.
• Dicht op elkaar (<1.5 meter) zitten in een ruimte.
• Werkzaamheden uitvoeren binnen 1.5 meter afstand zonder gelaatsscherm.
• Bij elkaar gaan zitten/staan in kantines, kleedruimtes of rookruimtes.