In het kort
Grote groepen werknemers dreigen dit en komend jaar hun baan kwijt te raken.
Zonder extra maatregelen verdwijnen ze jarenlang in de kaartenbakken van het UWV.
De overheid kan dat tegengaan door op grote schaal 'scholingsvouchers' te verstrekken.

Door de coronacrisis dreigt een ongekende kaalslag op de arbeidsmarkt. Om die klap op te vangen zouden overheid en sociale partners op korte termijn ten minste €750 mln extra moeten uittrekken. Met dat geld kunnen werknemers die hun werk verliezen worden bijgeschoold en begeleid bij het vinden van nieuw werk. Die claim legt de loopbaan- en re-integratiebranche neer in een zogenoemd Deltaplan Werk dat donderdag naar buiten komt.
Volgens Petra van de Goorbergh, directeur OVAL, is wachten geen optie. In de loop van dit jaar zal de werkloosheid verder toenemen, ondanks steun die bedrijven nu nog krijgen om mensen in dienst te houden. Volgens het Centraal Planbureau (CPB) krimpt de economie dit jaar met 6,4% en loopt de werkloosheid op tot 4,8% van de beroepsbevolking dit jaar en 7% in 2021. Bij een tweede coronagolf zou dat zelfs 10% kunnen worden.

Eigen parochie
'Dat zijn één miljoen werklozen. Ongekend. Maar dat kunnen we heel substantieel voorkomen', aldus Van de Goorbergh. 'Het alternatief is niets doen. Dan komen werklozen weer terecht in bestanden waar ze jarenlang niet uitkomen.' Ze bestrijdt dat ze alleen voor eigen parochie preekt. 'Dit is zo groot, dat kunnen het UWV, de werkgevers en vakbonden niet alleen oplossen. Onze leden hebben twintig, dertig jaar ervaring. Van die expertise moet je gebruikmaken.'
De regering moet volgens haar in actie komen, voordat de steunmaatregelen om werknemers in dienst te houden eind september definitief zijn afgelopen. Ze vindt het gezien de positieve ervaringen met dit soort maatregelen vreemd dat er in de loonkostensubsidieregeling NOW weinig is geregeld om werknemers voor te bereiden op een overstap naar een andere baan.

Kansberoepen
Het is namelijk duidelijk waar de krimp zit en ook waar nog wel zogenaamde kansberoepen zijn. Het UWV verwacht dat er minder banen zullen overblijven bij uitzend- en reisbureaus, de horeca, cultuur, sport en recreatie, de sierteelt en de luchtvaart. Ook de metaal- en technologische industrie, detailhandel, autohandel en taxi- en busbedrijven moeten rekening houden met een banenverlies. Een derde van de werknemers, dat zijn er 2,4 miljoen, werkt in deze sectoren.
Er zit echter nog wel muziek in zorg en welzijn, openbaar bestuur en de post- en koeriersbranche, nu samen goed voor 23% van de werknemers. De kunst is om zo veel mogelijk mensen aan het werk te houden en om mensen die hun baan verliezen aan ander werk te helpen, eventueel door een overstap naar een andere sector.

Vouchers
OVAL pleit ervoor mensen zelf de regie te geven via vouchers oftewel waardebonnen. Werknemers die hun baan kwijt zijn of binnen twee maanden dreigen kwijt te raken, zouden voor €1.500 loopbaanadvies, testen, begeleiding naar werk of zelfstandig ondernemerschap, of een financiële scan kunnen inkopen. Voor 200.000 deelnemers zou dat €300 mln kosten. Met nog eens €250 mln zouden 100.000 mensen zich voor €2.500 per persoon kunnen bij- of omscholen, al dan niet na een 'ontwikkeladvies'.
Zo'n advies geeft inzicht in het toekomstperspectief van het huidige werk, de eigen competenties en toekomstige loopbaanmogelijkheden. Tot begin dit jaar kon iedereen boven de 45 al zo'n 'gratis' advies krijgen. Het zou €150 mln kosten om dat voor nog eens 250.000 mensen te doen.

Volgens OVAL verdienen de investeringen, die moeten komen van overheid, de EU en sociale partners, zich uiteindelijk terug. De overheid is minder kwijt aan uitkeringen (WW en bijstand) als mensen blijven werken. Dat drukt ook de maatschappelijke en gezondheidszorgkosten.

Klik hier voor een pdf van het artikel. 

Bron: Het Financieele Dagblad